Fantastique quartz bleu brut de Boquira, Bahia au Brésil.

Kwarts is een vorm van siliciumdioxide, SiO2 en behoort tot de meest voorkomende mineralen op de aardkorst. Het vertegenwoordigt meer dan 12% van het volume van de aardkorst (onder andere in graniet, zand). Kwarts heeft twee modificaties: α-kwarts is trigonaal, β-kwarts (een hogere-temperatuurvorm) is hexagonaal. Daarnaast komt siliciumdioxide nog voor in vele andere structuren zoals α- en β-cristobaliet, keatiet, tridymiet, coesiet, stishoviet, melangoflogiet en lechatelieriet. Hoewel kwarts bestaat uit siliciumdioxide wordt het vaak tot de tectosilicaten gerekend. De reden hiervoor is dat kwarts een netwerk van SiO4-tetraëders vormt. Hierbij wordt elk zuurstofatoom door twee siliciumatomen gedeeld. Individuele SiO2-moleculen komen alleen bij gasvormig siliciumdioxide voor. Kwarts kan zeer zuiver zijn, zoals bij bergkristal, maar bevat vaak onzuiverheden. Deze onzuiverheden kunnen bestaan uit ionen die tijdens de groei van het kristal in het kristalrooster worden opgenomen. Kwartkristallen kunnen tussen 13 en 15.000 ppm Al3+, tussen 9 en 1400 ppm Na+, tussen 3 en 300 ppm K+ en sporen Fe3+, Ti4+, P5+, H+ en Li+ bevatten. Het aluminium en ijzer zijn in combinatie met ioniserende straling verantwoordelijk voor de kleur van een aantal kwartsvariëteiten. Verder kunnen kwartskristallen over andere mineralen heen groeien zoals bij rutielkwarts het geval is. Kwarts kan zowel grote kristallen vormen als microscopisch kleine aggregaten vormen. De grootste kwartskristallen komen voor in Farm Verloren in Namibië. Kwartskristallen tot 20 meter, en mogelijk 50 meter, en dolomietkristallen tot 2 meter komen hier voor. Wanneer kwarts gesmolten wordt, vormt het bij snelle afkoeling vaak een glas, doordat het kristallisatieproces vrij veel tijd vergt. Kwarts is een piëzo-elektrisch materiaal en de trillingen die men in het rooster van het kristal kan opwekken worden gebruikt in elektronische apparatuur zoals kwartsuurwerken en radio's.