Ankh in messing

De ankh, het ankh-teken, het levenskruis of het ankh-kruis is een van de bekendste oude Egyptische symbolen en vertegenwoordigt in de Egyptische mythologie het eeuwige leven. De Egyptische goden dragen dit op afbeeldingen als teken van hun onsterfelijk zijn, de sleutel van het eeuwig geluk; wanneer mensen het dragen wordt daarmee aangegeven dat zij deze wereld voor het hiernamaals hebben geruild. Het werd geacht hun bescherming te bieden tegen allerlei gevaren. De hiëroglief in deze vorm betekent 'leven'. Het ankh-kruis wordt ook wel gezien als een christelijk symbool (een kruis met een 'hangsel', het zogenaamde hangselkruis). In de Amarna-periode werd de aton, de levenbrengende goddelijke zonneschijf afgebeeld met vele stralen die ieder in een hand eindigden. Op de bewaard gebleven troon van Toetanchamon is de aton afgebeeld die de koning en koningin een ankh aanreikt. Het aanreiken van een ankh door een godheid aan een farao, was het symbool van het schenken van levensenergie. De ankh werd ook steeds vlak onder de neus gehouden, omdat deze energie met de adem werd meegegeven, zoals op meerdere afbeeldingen is te zien. Het is te zien als levensadem of goddelijke vonk, die het leven mogelijk maakt. Het is ook een uitbeelding van de levenschenkende eigenschappen van water en lucht. Het is een samengesteld teken, bestaande uit een lus of cirkel en een kruis; hiermee worden respectievelijk het mannelijk en vrouwelijk geslachtsdeel aangeduid, en is een metafoor voor de tweeslachtigheid en de steeds voortdurende schepping van de hele natuur. Over de oorsprong van de vorm bestaan verschillende opvattingen. Volgens de één is stelt de ankh de verbinding voor van het T-vormige Osiris-kruis met het ovaal van Isis, met als resultaat een sleutel die de geheimen van het leven ontsluit. De ander zegt dat het symbool de rivier de nijl voorstelt, welke de basis vormt van het leven in Egypte. Het onderste deel is de nijl, het rondje de nijldelta, en de twee armen stellen de west en oost oever voor. Een derde opvatting is dat het teken een sandaalriem voorstelt. En een ander zegt dat het teken afgeleid is van de vorm van een peniskoker. Daarbij zou het lusvormige deel met de twee zijbalkjes de riem verbeelden die om het middel werd gedragen. In de Egyptische koptische kerk werd in de vierde eeuw de ankh als symbool gebruikt voor het leven na de dood. In de jaren 80 van de 20e eeuw maakte het symbool een heropleving mee als sieraad bij aanhangers van de gothic/new wave subcultuur.

 
De betekenis van het Ankh symbool.