Prachtige boulder turkoois uit de '79 mines in Morristown, Arizona, U.S.A. (110x105x75 cm, 1130 kilo)

Het mineraal turkoois is een gehydrateerd koper-aluminium-fosfaat met de chemische formule CuAl6(PO4)4(OH)8· Het groene, geelgrijze, lichtblauwe, maar typisch blauwgroene turkoois heeft een wasglans en een vaal blauwwitte streepkleur. Het kristalstelsel is triklien en de splijting is perfect volgens het kristalvlak [001] en goed volgens [010]; overigens komt het nagenoeg alleen in cryptokristallijne vormen voor, dus is de splijting in de praktijk niet waar te nemen. De gemiddelde dichtheid is 2,7 en de hardheid is 5 tot 6. Turkoois is niet radioactief. Het mineraal turkoois is genoemd naar Turkije, het land waarlangs het passeerde toen het mineraal voor het eerst Europa bereikte; het komt overigens voor zover bekend in Turkije niet voor. De kleur turkoois is genoemd naar dit mineraal. Turkoois wordt voornamelijk gevonden als secundair mineraal in koper-ertsen. De typelocatie is de Nisjapoer-afzetting in Iran. Ook in de Sinaï werd het mineraal gedolven en in Serabit el-Khadim is een tempel gewijd aan de Egyptische "Vrouwe van Torquoise", (de godin Hathor). Turkoois wordt als halfedelsteen gebruikt. Tijdens het Ottomaanse Rijk werd turkoois als kostbaar mineraal geëxporteerd, vooral naar Perzië. Momenteel wordt turkoois in Mexico, de Verenigde Staten, China en Iran gewonnen. Imitatieturkoois werd voor het eerst in 1972 in Frankrijk gemaakt, maar de eigenschappen van deze imitatie verschillen van die van de natuurlijke variëteiten. Toch is de meest verkochte turkoois nu synthetisch.