Heilig kruis sleutelhanger in hoge kwaliteit nikkelvrij metaal.

Het christelijke of Latijnse kruis (†) is een kruisvorm met een langere verticale arm en een kortere horizontale. Dit in tegenstelling tot het Grieks kruis, dat gelijke armen heeft. Het Latijnse kruis geldt als het symbool bij uitstek van het christendom. Reeds vóór het christendom was het kruis een sacraal symbool: het zonnerad als symbool van de zon, het hakenkruis als teken van geluk; het hengselkruis als teken van leven. Vanwege de eenvoud en symmetrie van de vorm (een horizontale en een verticale balk) was het teken tevens een geliefd sierelement bij vrijwel alle oude beschavingen.Volgens de Expository Dictionary of New Testament Words zou het kruis zijn oorsprong hebben in het oude Chaldea als symbool van de god Tammuz, omdat het de vorm heeft van de Griekse letter tau, de eerste letter van zijn naam. Tijdens de eerste eeuwen van het christendom was het kruis niet het enige symbool voor die godsdienst. Afbeeldingen van een vis (het ichtussymbool), het Christusmonogram en het alpha en omegateken komen in die tijd veel vaker voor. Een van de eerste keren dat het kruis genoemd wordt, is in het vroeg 3e-eeuwse geschrift Stromateis van Clement van Alexandrië. Daarin spreekt hij van του Κυριακου σεμειου τυπον, oftewel het symbool van de Heer. Voor niet-christenen was het onbegrijpelijk dat christenen het martelwerktuig van een vernederende dood als symbool aanvaardden. Eén van de eerste afbeeldingen van de kruisiging van Jezus is een graffito (2e eeuw?) waarop een man met het hoofd van een ezel aan een kruis is te zien, aanbeden door een andere man, met de tekst "Alexamenos aanbidt zijn god". Het kruis werd pas onder keizer Constantijn de Grote als algemeen symbool van het christendom ingevoerd, ongeveer tegelijkertijd met de afschaffing ervan als executiewerktuig. Volgens de overlevering zou de moeder van Constantijn, de Heilige Helena, omstreeks het jaar 324 een pelgrimstocht naar Jeruzalem hebben gemaakt en daar opgravingen hebben laten doen, waarbij het Heilig Kruis ontdekt zou zijn. Delen van het kruis werden door Helena geschonken aan kerken in Constantinopel en Rome; een deel bleef in Jeruzalem. Berichten uit de 4e eeuw van onder anderen Eusebius van Caesarea, Cyrillus van Jeruzalem, Ambrosius van Milaan, Socrates Scholasticus en Theodoretus van Cyrrhus bevestigen dit verhaal.