Pyriet (van museale kwaliteit) in mooie luxe plexiglas-box.

Pyriet, ook bekend als ijzerkies, is een mineraal met de chemische formule FeS2, oftewel ijzerdisulfide. Dit mineraal is een belangrijke bron van ijzer en zwavel. Het kristalliseert vaak in goed gevormde euhedrische kubussen met karakteristieke strepen en een goudachtige glans. Het staat ook bekend als 'klatergoud' of 'gekkengoud' (naar het Engelse 'fool's gold') omdat het soms met goud verward wordt. De term 'kattengoud' wordt ook wel eens onterecht gebruikt, maar dat verwijst eigenlijk naar gele mica of hars. Pyriet komt veel voor en kan de illusie van grote rijkdom wekken, maar het is niet erg waardevol, hoewel het wel verhandeld kan worden. Het wordt aangetroffen samen met andere zwavelrijke mineralen en oxiden, in kwartsaders, sedimentgesteenten, kolenlagen en als vervangend mineraal in fossielen. Pyriet is een disulfide met zwavelparen (S2)2- en Fe2+ ionen in een octaëdrische configuratie en een t2g6 lage spin toestand. Omdat beide ionen een gesloten configuratie hebben, is het een diamagnetische halfgeleider. Bij de verwering van pyriet vormen zich ijzer(hydr)oxiden en komt zwavelzuur vrij. Dit zuur kan reageren met andere mineralen, wat kan leiden tot de vorming van mineralen zoals gips, aluniet en jarosiet. Een bekende vindplaats voor pyriet is het eiland Elba. De naam 'pyriet' is afgeleid van het oude Indo-Europese woord 'pyr' (vuur), vergelijkbaar met 'pyrotechniek' (vuurwerkkunst) of het Engelse 'pyre' (brandstapel), omdat pyriet vonken produceert wanneer het tegen vuursteen of ijzer wordt geslagen. Tegenwoordig betekent 'vuursteen' iets anders, namelijk een vorm van SiO2. Pyriet staat ook bekend als ferrosulfide, zwavelijzer, en minder gebruikelijk als ijzerblende en ijzerkies. Pyriet werd in het verleden soms als nepgoud verkocht vanwege zijn goudachtige glans. Deze glans verandert echter bij het kantelen van het glansvlak, terwijl de glans van goud gelijk blijft. Pyriet is hoekig met scherpe randen en hard, in tegenstelling tot goud, dat rond en zacht is.