Gewei op sokkel (replica)

Het schaap (Ovis aries) is een evenhoevig zoogdier, dat door de mens is gedomesticeerd om onder andere wol te leveren. Het is een herkauwer, nauw verwant met de geit. De soort behoort tot het geslacht Ovis, waar ook de moeflon en het dikhoornschaap toe behoren. Het mannetje wordt ram genoemd, het vrouwtje ooi en het jong een lam. Een gecastreerde ram heet een hamel; een leidinggevende hamel bij een kudde schapen of hamels draagt een bel en heet daarom belhamel. Het gedomesticeerde schaap stamt af van wilde schapen uit het geslacht Ovis. Er bestaan verschillende soorten wilde schapen, waaronder de oerial en het dikhoornschaap. De meest waarschijnlijke voorouders van het gedomesticeerde schaap zijn de moeflon (Ovis gmelini) uit Zuidwest-Azië en waarschijnlijk ook de argali (Ovis ammon) uit Centraal-Azië. Alle schaapstypen zijn kuddedieren. Het schaap werd, net als de geit, voor 7500 v.Chr. gedomesticeerd, en behoort tot de vroegst gedomesticeerde dieren. Vanuit het Midden-Oosten, waar het schaap waarschijnlijk is gedomesticeerd, verspreidde het schaap zich over de rest van de wereld. Gewoonlijk trok een schaapherder rond met zijn kudde om overbegrazing te voorkomen. In Nederland en België zal men vanaf ongeveer het 5e millennium v.Chr. schapen zijn gaan houden. Het houden van schapen in afgezette weiden werd pas in het laat-middeleeuwse Europa gedaan. Het grazen op brinken en meenten is een tussenfase. Het schaap verschilt van zijn naaste familielid de geit door het ontbreken van een sik. Ook hebben schapen niet de sterke geurklieren die geiten wel hebben. Het verschil is verder te zien aan de vorm van de hoorns van het mannetje: een volwassen ram heeft hoorns die omlaag achter de oren langs krullen, maar een volwassen geitenbok heeft rechte of licht gebogen hoorns. Paringen tussen geiten en schapen komen regelmatig voor en leiden soms tot beginnende embryo's, maar die worden al snel afgestoten. Toch verschijnt er jaarlijks wel een bericht over de geboorte van een dergelijke hybride die gaap of scheit wordt genoemd. Volgens wetenschappers is dat onmogelijk omdat het schaap 54 chromosomen heeft en de geit 60. Wel is het al in 1982 gelukt om gedeeltelijk ontwikkelde embryo's van beide soorten in het laboratorium samen te voegen en in de baarmoeder te laten uitgroeien. Dit levert echter geen kruising op, maar een chimeer, een lukrake samenvoeging van lichaamsdelen.