Original Tempel Ornament ca. 1550-1600

Lava steen
Lava is gesteente in vloeibare vorm. Nadat magma het aardoppervlak of de zeebodem bereikt wordt het lava genoemd. Door verschillen in magmasamenstelling, snelheid van uitvloeiing, temperatuur en chemische, mineralogische samenstelling zijn er meerdere soorten lava, ieder met een eigen gedrag en met als kenmerk een poreuze structuur. Lava kan een vernietigende werking hebben, maar heeft tegelijkertijd ook een creërende werking. Zo kan nieuw land worden gevormd door lava, hierdoor zijn bijvoorbeeld de Hawaïaanse eilanden in de Grote Oceaan ontstaan. Verder is afgekoelde lava -na enige eeuwen van verwering- erg vruchtbaar en kan daarom goed gebruikt worden als landbouwgrond. Het woord 'lava' komt oorspronkelijk uit de Italiaanse taal, en is waarschijnlijk afgeleid van het Latijnse woord labes dat duidt op het glijden of schuiven van de lava. Het woord werd in zijn huidige betekenis voor het eerst gebruikt door Francesco Serao, professor in de geneeskunde aan de Universiteit van Napels, toen hij de eruptie van de Vesuvius in de periode van 14 mei tot 4 juni 1737 beschreef. Serao geloofde dat lava een mengsel van zand en aarde was, dat was gesmolten door de hitte van het vulkanische vuur. Hij beschreef "een stroom van vurige lava" in vergelijking met het water en de modder die na hevige regen van de vulkaan afstromen. Afkoelende stroperige lava hoopt zich vaak op in een vulkanische schacht. Door deze blokkage en de aanwezigheid van gassen in het lava wordt de druk in de schacht opgebouwd. Uiteindelijk vindt een uitbarsting plaats waarbij grote wolken van vulkanisch as en gas ontstaan, evenals pyroclastische stromen. De meest explosieve erupties worden gevolgd door een rustigere periode waarin lava wordt uitgestoten. Als de lava rijk aan silica is ontstaat een langzaam groeiende lavakoepel, een grote kussenachtige structuur vol barsten en spleten. De top en randen van een lavakoepel zijn meestal bedekt met steenfragmenten, breccia en as. Het geharde gesteente dat ontstaat uit lava noemt men uitvloeiingsgesteente. Het uiterlijk en de samenstelling van verschillende uitvloeiingsgesteenten varieert sterk. Als een lavastroom van ryoliet snel afkoelt kan het obsidiaan worden. Als het gevuld is met gasbellen kan het echter ook puimsteen worden. Als dezelfde lava langzaam afkoelt wordt het een lichtgekleurd massief gesteente dat men gewoon ryoliet noemt.

Het Khmer-rijk of Angkor-rijk (in inscripties uit de tijd Kambuja-desa genoemd) was tussen de 9e en 15e eeuw een beschaving op het vasteland van Zuidoost-Azië, met als machtscentrum het westen van het huidige Cambodja. Tot de 13e eeuw was Angkor het machtigste en welvarendste rijk in Zuidoost-Azië, waarvan de techniek, kunst en architectuur ongeëvenaard was. Het Khmer-rijk heerste in bepaalde perioden over grote delen van de hedendaagse staten Cambodja, Laos, Thailand en Vietnam en ontving schattingen uit gebieden in hedendaags Maleisië en Burma (Myanmar). De Khmers bouwden in deze periode waterreservoirs, kanalen, steden en tempels met afmetingen die ook tegenwoordig nog ontzag wekken. De bekendste monumenten uit de tijd zijn Angkor Wat en andere tempels van de hoofdstad Angkor. De cultuur en religie in het Khmer-rijk waren een mengeling van het uit India overgekomen hindoeïsme en boeddhisme, met de oorspronkelijke Zuidoost-Aziatische religies, waarin voorouderverering een belangrijke rol speelde. Uit India waren brahmanisme, vaishnavisme, shaivisme en mahayanaboeddhisme overgekomen naar Zuidoost-Azië. Tot de 13e eeuw was de belangrijkste cultus in Angkor die van de god waarmee de koning zich verbond. Dit was meestal Shiva, maar in een aantal uitzonderingen Vishnu. Mogelijk had Shiva zijn populariteit in de voornamelijk op de landbouw gerichte beschavingen van Zuidoost-Azië te danken uit het feit dat hij met de aarde in verband gebracht werd, en daarom met voorouderlijke geesten. Samen met zijn gemaal Uma zorgde Shiva (en de koning, die als zijn sterfelijke evenbeeld gold) voor de vruchtbaarheid van de aarde en regenval. Daarnaast hield hij de vooroudergeesten tevreden. De koning bevestigde zijn speciale band met de goden door zijn bouwprogramma. Tempels en waterreservoirs stonden vaak symbool voor bergen, heiligdommen en waterlichamen uit heiligde teksten. Ook sponsorde de koning religieuze orden en hermitages. Opvallend is dat veel koningen ongeacht met welke god ze zich verbonden zowel verblijven voor brahmanen, hindoeïstische asceten toegewijd aan Vishnu of Shiva, als ook boeddhistische monniken sponsorden. De bevolking bleef ondertussen echter veel oorspronkelijke animistische gebruiken van voor de Indiase invloed volgen. Veel van deze gebruiken komen ook tegenwoordig nog in het gebied voor. De vorm van boeddhisme die in Angkor beleden werd was aanvannkelijk de mahayanastroming. De theravadastroming deed pas een eeuw later zijn intrede. Theravada valt terug op de oorspronkelijke leer van de Boeddha en legt minder de nadruk op rituelen en doctrine dan mahayana. De relatieve eenvoud ervan, vergeleken met brahmanisme en mahayanaboeddhisme, heeft mogelijk bijgedragen aan de achteruitgang van het door religieuze rituelen omgeven absolute koningschap zoals dit in Angor gebruikelijk was.